Enciklopedijski trezor Apatina

Časopis za nauku i kulturu Ister, kako odnedavno odrednički stoji na njegovoj aplikaciji, iz broja u broj, sve više i više, podstiče čitalačku radoznalost i razmišljanje o funkcijama institucija u polju kulture koje se finansiraju iz budžeta, a koje sve manje, ili gotovo jako malo, doprinose istraživanju i pohranjivanju istorijskog i kulturološkog blaga jedne sredine i njenog identiteta. To podsticanje je evidentno u načinima koje organizuje, kreira i imaginira Tomislav Šimunović, glavni i odgovorni urednik, pri čemu je zanimljivo i stimulisanje saradničkog pogona u uslovima kada se takva kadrovska "regrutacija" odvija bez honorara i drugih pogodnosti koje iziskuje priroda takve delatnosti. Kao prilog ovom zaključku treba istaći uverenje određenih krugova stvaralačkih dimenzija da je nekada lakše pronaći novac nego odnegovati tip pravog kreativnog saradnika. S obzirom na širinu i kompleksnost ove teme mnogo vremena bi trebalo uložiti u proces uspostavljanja rasprave po tom pitanju. I sasvim kritički kako bi se, bez srljanja sa neutemeljenim izjavama, a pre svega kompetentno ispoljilo "lice" potrebe za plaćenim čuvarima kulturne i istorijske baštine. I proširio enciklopedijski trezor Apatina i njegovih administrativnih naselja.

Ideja za ovakvo razmišljanje ponovo je potekla sa stranica časopisa Ister, ovoga puta iz tek objavljenog broja 18, koji otvara blok umetnost u kome o 25. sazivu Likovne kolonije Kolut-Mandić pišu Zoran M. Mandić i Olivera Milošević, a na kome su se u Banji Junaković kraj Apatina, okupili eminentni savremeni slikari iz Srbije i drugih zemalja širom Evrope i Sveta, da slikaju, razgovaraju i polemišu na temu Povratak biću klasične slike. Šteta je što u ovom bloku nije objavljen i tekst Dejana Đorića, visprenog i veoma cenjenog likovnog kritičara u Srbiji.

U bloku istorija Ister donosi veoma zanimljivo komponovan tekst Tomislava Šimunovića o kolonizaciji Apatina nakon Drugog svetskog rata, kada je teritorije gradskog naselja Apatina i seoskog Prigrevice naselio srpski živalj iz Like i Banije. U istom bloku je objavljen je i tekst Odbrana Apatina od poplave 1965. godine sa veoma važnim istorijskim podacima o dramatičnom dešavanju uzrokovanom izlivanjem Dunava iz svog korita, a koji je napisao Nikita Andrejev. Profilima takvih istorijskih podataka bave se i Margita Poganj u tekstu Od Insbruka do Vladivostoka pišući o Apatincu Jožefu Fertneru, Zoran Matić, koji potpisuje tekst Istorija firme Rapid – od trske do opeke, Tomislav Šimunović, koji se u svom drugom tekstu bavi istorijskom slikom Pogona za proizvodnju ribljih konzervi u Ribarskoj centrali Ribolovnog centra Apatin, Valerija Ambruš, koja piše o apotekarstvu i njegovim simbolima, dok Somborka Brankica Ćurčić piše o arhitekti Ferncu J. Bernauzeru Rajhlu (1869-1960), koji je rođen u Apatinu, a studije arhikteture završio u Budimpešti i koji je među brojnim autorskim ostvarenjima poznat i kao projektant zdanja gradske kuće u Apatinu u kojoj se danas stacionirano nalazi administracija opštinske uprave.

Ovaj broj Istera zaključuje prilog, iza koga svojom kamerom autorski "iz prve ruke" stoji Nenad Spremo, u bloku biologija, a koji donosi foto-kolekciju od 24 fotografije ptica sa podučja Gornjeg Podunavlja od: Vijoglava, Kraljića, Crvendaća i Crnoglave travarke do Sive senice, Malog detlića, Žutarice i Šumske trepetaljke.

18. broj Istera u velikoj meri je podeljen Apatincima i njihovim gostima na Svečanoj akademiji opštine Apatin upriličene povodom ovogodišnjeg obeležavanja 24. oktobra, kao niz svedočenja o Apatinu kroz godine i promene u bližoj, ili daljoj prošlosti.