Slike sećanja Alise Salopek: Somborski konjanik

"Listajući" na internetu stare somborske slike, zastadoh kraj "Konjanika" – spomenika Kralju Aleksandru I, idući od Svetođurđevske crkve ka "crkvi sa dva tornja" – ili "Karmelićanskoj". Gledam u spomenik ispred Gradske kuće, u bronzanu statuu Kralja na konju, koji u desnoj ruci čvrsto drži mač u vazduhu, kao da opominje na Veliki rat koji je iza, ili predoseća neka nova stradanja. Vidim prolaznike, zastaju kraj spomenika, zagledaju ga, deca trče oko njega. Tek je postavljen, godina je 1940., red je da i naš grad, pored Petrovgrada i Pančeva, ima svog "konjanika". A Kralj Aleksandar I ponosno jaše na Trgu, dok ga stari fotograf slika za razglednicu, koje će, s pozdravom iz Sombora, slati varoške dame svojim primaocima.
Volela bih da je taj fotograf napravio više ovakvih razglednica spomenika. U arhivi ostade tek jedna. Možda ih je i bilo više, ali zub vremena i rat koji je nastupio, učiniše da ne bude tako.

Nekoliko meseci kasnije spomenik su uklonili Hortijevi vojnici. Posle njih, nova vlast po oslobođenom gradu, tih godina posle Drugog svetskog rata, sklonila je sve "kraljevsko", pa je tako i statuu Kralja i njegovog konja, 1947. godine, isekla u komade i istopila negde u Sloveniji.

"Pa zar i konja?"- upitah.
"I on je kraljev!" – odgovori mi jedan.

Da li će "Konjanik" ponovo "jahati" na istom mestu, ispred sadašnje Gradske kafane, koje je gotovo nemoguće, zbog završenog uređenja tog dela centra - kako govore urbanisti, ili ispred Županije, kako se predlaže, i da li je uopšte Kralju Aleksandru I "mesto" u Somboru ili se novac potreban za podizanje spomenika može usmeriti na nešto mnogo potrebnije gradu ili pak na spomenike nekim drugim, pre svega, istaknutim Somborcima, pitanje je koje se već nekoliko godina vrti po našem gradu.

Svejedno, stara razglednica iz te predratne godine, i slika spomenika "ali iz drugog ugla" gde se vidi i Svetođurđevska crkva koju je naš Sava naslikao decenijama kasnije, svedoči da je Sombor nekad imao svog "konjanika" i da je Kralj Ujedinitelj nekad ponosno stajao u centru grada, po volji ili nevolji ondašnjih i sadašnjih Somboraca.